پژوهشگران دانشگاه جنوا در سوییس، طی پژوهشی جدید دریافتند که هنگام یادگیری، دریافت پاداش‏ می‌‌تواند به تثبیت اطلاعات جدید در حافظه کمک نماید و خواب کوتاه نیمروزی نیز این اثر را تقویت می‏‌کند.
در این پژوهش، 31 داوطلب سالم، انتخاب شده و به صورت تصادفی به دو گروه، گروه “خواب” و گروه “بیداری” اختصاص یافتند. حساسیت هر دو گروه نسبت به دریافت پاداش، یکسان ارزیابی شد. سپس از هر دو گروه خواسته شد تا به 8 جفت تصویر نگاه کرده و آن‏‏‌ها را به خاطر بسپارند. همچنین به شرکت‏ کنندگان گفته شد که با به یادآوری هر زوج از تصاویر ارایه شده، پاداشی دریافت می‌‌کنند و در صورت به یاد آوردن 4 زوج از 8 زوج تصویر، این پاداش عالی‌تر خواهد بود.
پس از اِتمام مرحلة یادگیری، به هر دو گروه فرصتی 90 دقیقه‏‌ای داده شد. گروه خواب، یک خواب کوتاه نیمروزی را تجربه کردند، در حالی‏ که گروه بیداری فقط استراحت کردند. پس از آن، حافظة هر دو گروه در زمینة به یادآوری هر زوج تصویر مورد نظر، مورد سنجش قرار گرفت. همچنین از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا به این موضوع که با چه اطمینانی احساس می‌‏کنند که پاسخ صحیح است، به خود امتیاز دهند. نتایج آزمون‌های حافظه که پس از 90 دقیقه انجام شد، نشان داد که به طور کلّی، گروه خواب نسبت به گروه بیداری دارای عملکردی بهتر هستند اما در زمینة به یادآوریِ زوج تصاویری که شرکت‌کنندگان پس از درست به یادآوردن آن‏‌ها پاداشی عالی‌تر دریافت کرده بودند، عملکرد هر دو گروه، در آزمون‌های حافظه یکسان بود.
پس از گذشت 3 ماه، طیّ یک سنجش غیرمنتظره، مجدداً از دو گروه خواسته شد تا زوج تصاویر را به یاد بیاورند و به درجة اطمینان خود در درست به یاد آوردن تصاویر مورد نظر، امتیاز بدهند. نتایج نشان داد که عملکرد حافظة شرکت‌کنندگانِ گروه خواب که پاداش‌های عالی‏‌تری به دست آورده بودند، با تفاوتی چشمگیر بهتر از گروه بیداری بود. همچنین میزان اطمینان در ارایة پاسخ صحیح، حتی پس از گذشت 3 ماه از زمان اولیة یادگیری و به خاطر‏سپاری، در گروه خواب بالاتر بود.
از مغز شرکت‏‌کنندگان هر دو گروه در طول آزمون، تصویربرداری‌های MRI انجام شد که نشان می‏‌داد مغزِ شرکت‏‌کنندگان گروه خواب در هیپوکامپ، ناحیة کوچکی در مغز که برای شکل‌گیری خاطرات حیاتی است، دارای فعالیت بیشتری است. پس از گذشت 3 ماه نیز، اتصالی افزون‌شده‌ بین هیپوکامپ، قشر پیش‌پیشانی میانی و استریاتوم، نواحی‌ای از مغز که در تثبیت حافظه و پردازش پاداش شرکت دارد، مشاهده شد.
به گفتة پژوهشگران: «همواره می‏‌دانستیم که خواب، خاطرات را تقویت می‏ کند. اما اکنون این را هم می‌دانیم که خواب به ما کمک می‌کند تا خاطراتی را که بااَرزش‏ هستند انتخاب کرده و آن‏‌ها را حفظ کنیم. بنابراین، تثبیت حافظه باید برای اولویت‌بندی اطلاعاتی که برای موفقیت و بقای ما حیاتی است، به کار گرفته شود. یافته‏‌های ما به درک این موضوع که چرا فقدان خواب باعث اثرات ویرانگر بر روی دستاوردهای فرد می‌شود، کمک می‌کند.»
منبع: مدیکال نیوز تودی