در بسیاری از فرهنگ‌ها، از کودکی به ما آموزانده می‌‏شود که هنگام سخن گفتن با دیگری تماس چشمی خود را حفظ کنیم. عدم موفقیت در انجام این کار ممکن است غیرمحترمانه در نظر گرفته شود و حتّا می‏‌تواند خطرِ از دست رفتن توجه شخص دیگر را درپی‌‌داشته باشد. تماس چشمی، در تمامی روابط چهره به چهرة انسانی بنیادی است. یک فرد عاشق با دقت و با تمام وجود به معشوق خود نگاه می‎کند. وقتی می‏‌خواهیم توجه فردی دیگر را جلب کنیم، به طور مستقیم به چشمانش نگاه می‏‌کنیم. چرا این‏‌گونه رفتار می‏‌کنیم؟ هنگام چشم دوختن به دیگری چه اتفاقی می‌‏افتد؟
پژوهشگران انستیتو ملّی علوم فیزیولوژیک (NIPS) در ژاپن در پژوهش جدید خود نشان داده‏‌اند که تماس چشمی دوطرفه، سبب می‌‏شود که فعالیتِ خود به خود در نواحی ویژه‌‏ای از مغز دو فرد که در حال تعامل با یکدیگر هستند، هم‏‌زمان شود. یافته‏‌ها نشان می‌‏دهد که این فعالیت مغزیِ هم‌زمان، در برقراری و تسهیل روابط اجتماعیِ چهره به چهره حیاتی است.
به منظور انجام این پژوهش، پژوهشگران از 96 داوطلب که پیش از این به صورت دو طرفه با هم آشنا نشده بودند ثبت نام به عمل آورده و 3 مجموعه آزمایش را در طیّ دو روز به انجام رساندند تا فعالیت مغز شرکت‌کنندگان را در طول موقعیت‏‌هایی که در آن‌ها دارای تماس چشمیِ پایدار با یکدیگر بودند، مورد بررسی قرار دهند. به این منظور، ابتدا هر شرکت‌کننده با شریک ناآشنای خود یک زوج را تشکیل دادند و سپس از آن‌ها خواسته شد تا در شرایط مختلف نگاهِ خیره به یکدیگر را حفظ کنند. پژوهشگران به منظور بررسی منظم فعالیت مغزِ شرکت‌کنندگان که در طول نگاهِ خیرة دوطرفه اتفاق می‏‌افتاد، از روش تصویر‏برداری MRI استفاده کردند.
انتظار پژوهشگران آن بود که همزمانیِ پلک زدن، هنگام انجام یک تکلیف که نیازمند توجه اشتراکی است، علامتی از توجه اشتراکی باشد و توجه اشتراکی به عنوان یک حافظة هیجانی حفظ شود. همچنین آن‌ها انتظار داشتند که منطقه‌‏ای در مغز با عنوان شکنج پیشانی تحتانیِ راست (IFG)، در فردی که ابتدا نگاه خیره را آغاز کرده بود و همچنین فرد دوم که به نگاه خیرة فرد اول پاسخ داده بود، فعال شود.
در حقیقت، پژوهشگران کشف کردند هنگامی که تماس چشمی میان زوج‌ها برقرار می‎‏شود، همزمانی پلک زدن، به همراه همزمانیِ افزایش یافته در IFG نیز اتفاق می‌‏افتد. در مقایسه با یافته‏‌های پژوهش‌‏های قبلی، نتایج پژوهش اخیر نشان می‌دهد که همزمانی در پلک زدن نه به یک فعالیت رایج، بلکه به یک نگاه خیرة دوطرفه نسبت داده می‌‏شود. این یافته دلالت بر آن دارد که تماس چشمیِ دوطرفه می‏‌تواند یک بخش حیاتی از تعاملات اجتماعیِ چهره به چهره باشد که به طور بالقوه دو نفر را در یک ساختارِ به هم پیوستة واحد به هم پیوند می‏‌دهد. به بیان دیگر، برقراری توجه اشتراکی، بدون تماس چشمی مشکل است.
منبع: یورک آلرت (eurekalert)