پژوهشگران دانشکدة فلسفه دانشگاه واترلو در پژوهشی جدید، رابطة میان توانایی انجام کاری را داشتن و تعهد اخلاقی داشتن نسبت به انجام آن کار را مورد بررسی قرار دادند. اصل فلسفی سنّتی می‏‌گوید که “باید، مستلزم توانستن است”، اما پژوهش اخیر دریافت که افراد به طور معمول، تعهدات اخلاقی نسبت به انجام یک کار را به کسانی نسبت می‏‌دهند که نمی‏‌توانند آن‏ کارها را به انجام برسانند و بنابراین، این اصل فلسفی سنّتی را نمی‌‏پذیرند.
پژوهشگران 8 آزمایش را به منظور آزمون رابطة میان یک دامنه از شرایط و توانایی‏‌ها در ارزیابی‏‌های اخلاقی عادی به انجام رساندند. در هر آزمایش، پس از آن‏‌که شرکت‏‌کنندگان در گرو‏ه‏‌ها قرار گرفتند، از آن‏‌ها خواسته شد که داستانی را بخوانند که ناتوانی‌های مختلف را توصیف می‏‌کرد (کوتاه مدت یا بلند مدت، جسمانی یا روانی) و سپس به سؤالاتی دربارة تعهد اخلاقی و یا سرزنش، پاسخ دهند. به عنوان مثال در یک آزمایش، شرکت‏‌کنندگان موقعیتی که در آن دو شناگر در حال غرق شدن هستند را در نظر گرفتند. از آنجا که فاصلة بسیار زیادی بین دو شناگر وجود دارد، غریق‌‏نجاتی که مشغول به انجام وظیفه است، فقط می‏‌تواند یکی از شناگران – و نه هر دو- را نجات دهد. با وجود تصدیق این مسأله که غریق‌نجات به راستی توانایی نجات هر دو شناگر را ندارد، قضاوت اکثریت قاطع شرکت‏‏‌کنندگان این بود که غریق‌نجات، هنوز هم متعهد به نجات هر دو شناگر است.
یافته‌‏های پژوهش تفاوت‏‌های مهمی را میان روش درک افراد از ناتوانایی‏‌های جسمانی و روانی آشکار کرد.
به گفتة پژوهشگران: «در مقایسه با زمانی که فردی به آسیب جسمانی دچار است و نمی‌‏تواند یک ماشین را براند، این موضوع که همان فرد به دلیل افسردگی بالینی نتواند آن ماشین را براند، از نظر مردم کمتر قابل باور است. بعلاوه مردم بیشتر مایلند افرادی را سرزنش کنند که ناتوانی‏‌های روان‏‌شناختی را تحمل می‏‌کنند تا ناتوانی‏‌های جسمانی را. چنین تفاوت‏‌هایی بین ادراکات از ناتوانی‏‌های جسمانی و روانی یک تصویر نگران کننده از درک عادی در مورد اختلالات روان‏‌شناختی را آشکار می‏‌کند. این نتایج، با پژوهش قبلی ما در زمینة “اَنگ زدن به بیماری روانی” موافق است که به موجب آن بیماری روانی در نتیجة “ضعف شخصی” و یا “کمبود/فقدان خود کنترلی” ایجاد می‏‌شود. نتایج ما دلالت بر آن دارد که در مقایسه با افرادی که دارای ناتوانی‏‌های جسمانی هستند، افراد ناتوان از نظر روان‏‌شناختی، با احتمال بیشتری به عنوان افرادی که توانایی انجام تعهداتشان را دارند درک می‏‌شوند و با احتمال بیشتری هم به دلیل کوتاهی در انجام آن تعهدات سرزنش می‏‌شوند.»
منبع: دانشگاه واترلو